- Bilişsel alan
- Duyuşsal alan
- Psikomotor alan
1. Bilişsel Alan
Bu taksonomi çeşidi bilgi ve zihinsel becerilerin gelişimini içerir. Bloom’a göre öğrencilerin düşünme seviyeleri en basitten en karışığa doğru altı seviyeden oluşmaktadır.
Bilgi : Önceden edinilen bilginin hatırlanması ve tanımlanması yani geri çağırınım olarak adlandırılabilir.
Kavrama : Yorumlama,başka sözcüklerle tanımlama,diğer biçimdeki malzeme ve materyallere dönüştürme ,problem yorumu olarak özetlenebilir.
Uygulama : Önceden edinilen bir bilgiyi yeni koşullarda kullanabilmek olarak özetlenebilir.Matematik problemlerini bu kategoride ele alabiliriz.
Analiz : Elde olan verilerden mantıklı çıkarımlar yaparak çözmek,sonuç odaklı inceleme işlemi yapmak olarak özetlenebilir.
Sentez : Parçaları birleştirerek bütüne ulaşmak olarak adlandırılabilir.
Değerlendirme : Sorgulama diyebiliriz kısaca,bir bilgiyi doğru kriterleri seçerek sorgulamak.
2. Duyuşsal Alan
Bu alanı değerlendirirken hislerin,tavırların,motivasyon ve heyecan gibi duygusal halleri içerdiğini bilmeliyiz.
Alma: Belirli bir olayı fark etme isteğidir.
Tepkide bulunma: Belirli bir uyarıcıyla ilgilenme, bilinçli tepki verme.
Değer verme: Bir olay veya olguyu kabullenme, tercih etme.
Organize etme:Birey diğer insanları organize etme davranışı gösterir.
Niteleme : Birey ömrü süresince geliştirdiği, kendine ait bir değer sistemi oluşturur.
3. Psikomotor Alan
Uyarılma:Bireyin zihin kas eşgüdümünü gerektiren bir işe duyuları ve tüm vücudu ile hazır olması.
Rehber denetiminde yapma:Bireyin zihin kas eşgüdümünü gerektiren bir işi, doğrudan ya da yönergeler yoluyla yardım alarak yapabilmesi.
Beceri haline getirme: Bireyin zihin kas eşgüdümünü gerektiren bir işi, beceri haline getirmesi, yardım almadan kendi başına yapması.
Duruma uydurma:Bireyin, kazanılan becerileri ve davranışları, benzer durumlarda kullanma, uyarlama, yeniden düzenlemesi.
Yaratma:Bireyin, yeni ve benzersiz bir davranış, etkinlik sergileme, orijinal bir beceri oluşturma.
Bloom Taksonomisinin Yenilenmiş Hali
Yeni taksonomi, orijinal halindeki mantık üzerine kurulmuştur ve gerçekleştirilen değişimler ise şunlardır:
- Orijinal taksonominin oluşturulduğu yıllarda pek bilinmeyen “biliş üstü bilgi” kavramı bilgi basamağına eklenerek, taksonominin tek boyutlu yapısının iki boyutlu hale dönüşmesi sağlanmıştır. Bu, revize edilmiş taksonomideki en önemli değişimdir.
- Orijinal taksonomide yer alan “bilgi” basamağı “hatırlama” olarak revize edilip, taksonomi isim formdan fiil forma dönüşmüştür.
- Kavrama basamağı anlama, analiz basamağı çözümleme olarak adlandırılmıştır. Uygulama basamağı ise aynı konumunda kalmıştır.
- Sentez yapmanın değerlendirme yapmaktan daha zor olacağı fikrinin yaygın olarak kabul edilmesi nedeniyle, sentez basamağının yeri değerlendirme ile yer değiştirmiştir. Ayrıca, üst düzey düşünme süreçlerini daha çok vurgulayan yaratma kavramı en üst basamakta yer almıştır.
Neden Yenilenmiştir ?
- Geçen zaman içinde öğrenmenin nasıl gerçekleştiğine ilişkin yeni bulgular ve oluşan yeni felsefeler, öğrenme hedeflerinin yeniden düzenlenmesi gereğini doğurması, programların sorgulanmasına ve yeniden yorumlanmasına neden olmuştur.
- İlerleyen zaman sürecinde öğrenmeye ilişkin yeni anlayışlar ve yapısalcı öğrenme kuramı temelli öğretim anlayışının öne çıkması ile Bloom taksonomisinin öğrenci merkezli üst düzey bilişsel becerileri ölçmede yetersiz kaldığının düşünülmesi (Ayvacı ve Türkdoğan 2010).
- Analiz ve değerlendirme basamaklarının ne anlama geldiği konusunda tam bir uzlaşının sağlanamaması.
- Gerçeğe uygun problemler ve projeler gibi etkinliklerin taksonomiyle eşlenememesi (Intel, 2011).
- Çocukların öğrenmedeki bireyselliğini, dinamikliğini ve tüm öğrenmelerini açıklamada yetersiz kaldığı düşüncesi.
- Taksonomi, öğrenmenin birbirini takip eden altı aşamalı süreçte gerçekleştiğini belirtmekte, ancak bu süreçlere ilişkin bir öğretim modeli ortaya koyamamaktadır (Tuğrul, 2002).
- Bloom Dijital Taksonomisi
Günümüzde teknoloji her alanda olduğu gibi eğitimde de çok büyük bir yere sahip. Birçok teknolojik uygulama öğrenciler tarafından aktif olarak kullanılmaktır. Buradan yola çıkan Andrew Churches Bloom’un belirlediği bireyin düşünme seviyelerine uygun eğitsel uygulamaları bir araya getirmiş ve bunlara ise Bloom’un Dijital Taksonomisi adını vermiştir. Bu çalışmanın en iyi yanı teknolojinin etkili bir şekilde kullanılmasına olanak sağlamasıdır. Çünkü etkili bir kullanım için kullanılan teknolojinin öğrencinin seviyesine uygun olması gerekmektedir. Öğretmenler bu çalışmadan yararlanarak kendi öğrencilerinin seviyelerine uygun teknolojik uygulamaları seçip kullanabilirler veya öğrencilerine tavsiye edebilirler. Bu uygulamalarla ilgili geniş bilgiye aşağıdaki kaynaktan ulaşabilirsiniz.
Kaynakça:
http://www.bilgiustam.com/bloom-taksonomisi-nedir/
http://www.oguzhanhoca.com/devinissel-alan-basamaklari-ve-kazanim-ornekleri.html
http://blog.enocta.com/2013/04/05/ogrenmede-yeni-boyut-yeni-bloom-taksonomisi/
https://tokatlidilek.wordpress.com/2016/03/11/bloom-taksonomisine-gore-egitsel-uygulamalar/
Makale Adı: Bloom’un Yenilenmiş Taksonomisi Üzerine Genel Bir Bakış.
Makale Yazarı: Ömer Faruk TUTKUN
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder